Uczniowie z niepełnosprawnościami mogą otrzymać wsparcie w postaci zajęć rewalidacyjnych. Zapewniają one wzmacnianie mocnych stron ucznia, kompensowanie deficytów rozwojowych i wspieranie samodzielności oraz umiejętności społecznych. Wyjaśniamy, na czym polega rewalidacja i jak wyglądają takie zajęcia.
Co to jest rewalidacja?
Aby wyjaśnić, czym jest rewalidacja, warto zacząć od pochodzenia tego terminu. Składa się on z łacińskich słów: re, czyli znów, i validus, czyli mocny. Jest to proces, który ma na celu maksymalizowanie potencjału rozwojowego dziecka z niepełnosprawnością. Obejmuje on całokształt działań wychowawczych, dydaktycznych i terapeutycznych, które zmierzają do jak największego usamodzielnienia ucznia i umożliwienia mu pełnego uczestnictwa w społeczeństwie i środowisku szkolnym.
Regularne zajęcia rewalidacyjne przynoszą liczne korzyści, takie jak:
- poprawa koncentracji i pamięci,
- lepsza koordynacja ruchowa i motoryka,
- zwiększona pewność siebie,
- łatwiejsza adaptacja w środowisku szkolnym,
- rozwijanie umiejętności poznawczych i emocjonalnych.
Rewalidacja w szkole
Zajęcia rewalidacyjne są organizowane w szkołach ogólnodostępnych, integracyjnych i specjalnych. Dotyczą zarówno uczniów szkół podstawowych, jak i ponadpodstawowych.
Z zajęć rewalidacyjnych mogą korzystać wyłącznie uczniowie niepełnosprawni, którzy posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, wydawane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. Zajęcia te są więc skierowane do dzieci:
- niepełnosprawnych ruchowo, w tym z afazją,
- niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym,
- niesłyszących i słabosłyszących,
- niewidzących i słabowidzących,
- z autyzmem, w tym zespołem Aspergera,
- z niepełnosprawnością sprzężoną.
Jak wyglądają zajęcia rewalidacyjne?
Przepisy nie określają, w jaki sposób powinny być organizowane zajęcia rewalidacyjne. Ich rodzaj musi być dostosowany do indywidualnych potrzeb ucznia i być jasno określony w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Zalecenia mogą zostać również uwzględnione w IPET, czyli Indywidualnym Programie Edukacyjno-Terapeutycznym, który jest przygotowywany przez zespół specjalistów i nauczycieli pracujących z uczniem.
Zajęcia rewalidacyjne mogą być zarówno indywidualne, jak i zespołowe. W przepisach nie ma też określonej konkretnej liczby uczestników takich zajęć, więc powinna być ona dostosowana do potrzeb i możliwości uczniów.
Zajęcia rewalidacyjne często mylone są z pomocą psychologiczno-pedagogiczną czy zajęciami specjalistycznymi. Nie jest to jednak to samo. Zajęcia rewalidacyjne mają charakter terapeutyczny, usprawniający i korekcyjny. Są skierowane wyłącznie do uczniów z niepełnosprawnościami, a ich celem jest poprawienie funkcji, które zostały zaburzone, oraz wspomaganie w nabywaniu umiejętności ułatwiających życie społeczne i zawodowe. Przykładowe zajęcia rewalidacyjne dla ucznia niewidomego mogą obejmować m.in. naukę orientacji przestrzennej i poruszania się oraz naukę systemu Braille’a.
Rewalidacja w edukacji domowej
W przypadku uczniów realizujących obowiązek szkolny w trybie edukacji domowej również możliwe jest korzystanie z zajęć rewalidacyjnych. Dla niepełnosprawnego ucznia, który ma orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, opracowywany jest IPET. Zespół składający się ze specjalistów i nauczycieli pracujących z uczniem uwzględnia w tym dokumencie rodzaj zajęć, jakie dziecko powinno realizować. Szkoła, do której formalnie zapisany jest uczeń, organizuje takie zajęcia, a dziecko - nawet jeśli realizuje obowiązek szkolny w domu - ma prawo w nich uczestniczyć.
W Centrum Nauczania Domowego istnieje możliwość zapisania dziecka do szkoły, która jest przyjazna uczniom z orzeczeniami. Placówki te są otwarte na naukę w trybie edukacji domowej i aktywnie wspierają uczniów w jej realizowaniu. Dzieciom z orzeczeniami zapewniają odpowiednie zajęcia, np. zajęcia rewalidacyjne czy logopedyczne, integrują ich z pozostałymi uczniami, a także dostosowują egzaminy klasyfikacyjne do ich indywidualnych potrzeb. Rekrutacja jest otwarta - aby się zapisać, wystarczy wypełnić formularz na stronie Centrum Nauczania Domowego: https://domowi.edu.pl/rekrutacja/
Opracowano na podstawie:
- domowi.edu.pl, Co to jest rewalidacja? Przykłady zajęć rewalidacyjnych, https://domowi.edu.pl/blog/co-to-jest-rewalidacja/, Data publikacji: 2025.12.15, Data odczytu: 2025.03.17
- pedagogika-specjalna.edu.pl, Co to jest rewalidacja i jakie jest jej miejsce w systemie edukacji?, https://pedagogika-specjalna.edu.pl/rewalidacja/co-to-jest-rewalidacja/, Data publikacji: 2021.05.31, Data odczytu: 2025.03.17
Bardzo przydatny artykuł! Dziękuję!
Marcin 2025-05-24 11:10:24